رشد مهارت های اجتماعی و عاطفی موفق، نیازمند رابطه ای امن، مداوم، مسئولانه، فیزیکی و گرم است.
کودکان با راهنمایی بزرگسالان مهارت های مورد نیاز در چهارچوب رشد اجتماعی و عاطفی را مانند همکاری، گفتگو، رهبری و هدایت، تبعیت، دوستی، بیان هیجانات و احساسات به شیوه درست فرامی گیرند.
شکل گیری روابط گرم، دوستانه و مسئولانه با دیگران، کودکان را تا حد قابل توجهی از لحاظ عاطفی از تأثیرات منفی ناشی از فقر، خشونت و دیگر عوامل استرس زا مصون نگاه می دارد.
داشتن محیط خانوادگی مناسب که حداقل یکی از والدین رابطهای گرم و صمیمی و مسئولانه با کودک دارد امکان رشد رابطه دلبستگی مناسب بین کودک و والد را فراهم می کند.
عوامل حفاظتیه عوامل مؤثری هستند و رفتارهای فرد را نسبت به عوامل استرس زای محیطی تغییر و امکان ابتلای او را به پیامدهای ناگوار کاهش می دهند.
رشد اجتماعی و عاطفی شامل رفتارهایی است که توانایی و تمایل کودکان به برقراری ارتباط مؤثر با بزرگسالان و دیگر کودکان را شامل می شود.
درک کودک از وجود حالات ذهنی در دیگران و امکان تفاوت این حالات با حالات ذهنی خود به تدریج شکل می گیرد.
معمولا کودکان در حدود ۴ تا ۵ سالگی به درک این موضوع نائل می شوند که ممکن است دیگران به موضوعی، باوری کاملا متفاوت داشته باشند، باوری که حتی می تواند با واقعیت هم متفاوت باشد.
در واقع در این سن کودک به درک تفاوت بین باور واقعی و باور کاذب می رسد. این توانایی که به نظريه ذهن، معروف شده است به رشد اجتماعی کودک کمک زیادی می کند.
