معلم نظریه پرداز می تواند طرز مربوط کردن شیوه ها به نظریه مبتنی بر آنها، کابرد اصول در موقعیتهای کاملا متنوع و استفاده از گرایش های علمی را یاد بگیرد و از گمراه شدن ناشی از تفکر آرزومندانه اجتناب کند.
معلمی که از یک نظریه اصولی و عملی پیروی نکند رفتارش کورکورانه و مبهم است که متأسفانه برخی از صاحب نظران در کار آموزش پرورش عقاید تربیتی و آموزشی خود را در سطح باورهای عامیانه و غیر منطقی قرار می دهند، ممکن است معتقد باشند که طبع و رفتار آدمی را نمی تواند تغییر داد در واقع این گونه معلمان پیرو نظریه های نامعقول و غیر منطقی هستند.
یک پرورشکار حرفه ای تباید نظریه تربیتی خود را بر معتقدات عوام استوار سازد. معلمی که آگاهانه بتواند روش کار خود را بر بنیاد نظریه های یادگیری روان شناسی قرار دهد به احتمال زیاد برنامه جالب تر و مؤثرتری را اجرا می کند. والدین اگر با اصول و مبانی روان شناسی آشنا باشند به خوبی می توانند از آن در جهت تربیت فرزندان خود استفاده کنند.
از دید روان شناسان زمان تربیت قبل از تولد کودک آغاز میشود و در روان شناسی ژنتیک و نیز روان شناسی کودک مباحث بسیار ارزشمندی در زمینه رشد و تحول قبل از تولد و بعد از تولد وجود دارد که والدین می توانند آن نکات را رعایت کنند. یادگیری کودک یکی دیگر از مباحث مهم روان شناسی است، در روان شناسی یادگیری فرد با اصول یادگیری و این که چه عواملی باعث بهبود آن می شود، آشنا می گردد.
اگر والدین با اصول یادگیری کودک آشنا باشند و بدانند که چگونه می توانند زمینه رشد و شکوفایی و خلاقیت فرزندان را فراهم کنند، بهتر می توانند به فرزندان خود کمک نمایند. در روان شناسی این موضوع آمده است که «چگونه می توانیم رفتار و عادت های خوب را در کودکان و نوجوانان تقویت کنیم و از رفتارهای ناپسند جلوگیری نماییم».
در این زمینه مباحث بسیار مفیدی وجود دارد، والدین و مربیان با استفاده از آن اصول می توانند در ایجاد و تقویت رفتارهای مطلوب فرزندان و نیز حذف و خاموشی رفتارهای نامطلوب آنان استفاده نمایند (سیف، ۱۳۷۹).
