اولین کتاب تاریخ روان شناسی در سال ۱۹۱۲ توسط برت و آخیرترین آنها توسط لیهی (فردهیم، ۲۰۰۳) و هرگنهان در سال ۲۰۰۰ نوشته شده است.
روان شناسی را می توان هم به عنوان یکی از رشته های قدیمی، و هم به عنوان یکی از رشته های جدید قلمداد کرد.
قدیم از این لحاظ که در طول تاریخ همواره انسان در مورد دنیای درونی خود به اندیشه پرداخته است، و جدید از این لحاظ که تقریبا فقط از سال ۱۸۷۹ میلادی، یعنی تأسیس اولین آزمایشگاه روانشناسی، روان شناسی به عنوان یک رشته علمی مستقل پا به عرصه وجود نهاد زارع و همکاران ۱۳۸۴ و شولتز و شولتز ۲۰۰۰).
روان شناسی در طول دوره تکوین خود به عنوان یک رشته، علم مطالعه روان یا ذهن، هشیاری و اخیرا به عنوان مطالعه، یا علم، رفتار (هرگنهان، ۲۰۰۰) و فرآیندهای ذهنی (یا روانی) تعریف شده است.
کریستین ولف (۱۷۵۴-۱۶۷۹ میلادی) اصطلاح روان شناسی را برای مشخص کردن حوزه ای که در آن به مطالعه ذهن پرداخته می شود، معرفی کرد. ولف این رشته را به دو شاخه تجربی و عقلانی تقسیم کرد (فردهیم، ۲۰۰۳).
هم اکنون معمولا، روان شناسی را علم مطالعه رفتار و فرآیندهای ذهنی تعریف می کنند و براساس این تعریف، سابقه این مطالعه به قدمت خود نوع انسان است هرگنهان، ۲۰۰۰).
با توجه به این واقعیت مشکلی که وجود دارد این است که برای نوشتن تاریخ روان شناسی، بحث را از کجا باید شروع کرد.
پیشینیان ما نیز سعی داشتند توضیح و تبیینی برای رؤیاها، بیماریهای روانی، هیجانات و تخیلات پیدا کنند.
هر چقدر در تاریخ اندیشه انسان به عقب برمی گردیم باز شواهدی از اشتغال ذهنی انسان نسبت به مسایل روانی پیدا می کنیم.
