روانشناسی اسلامی یا علم النفس به نام دانشمندان مختلفی گره خورده است.
ابن سینا در نوجوانی کتاب متافیزیک ارسطو را چهل بار مطالعه کرد و می توانست آن را از حفظ بگوید (گورمن ۱۹۹۲، به نقل از هرگنهان، ۲۰۰۰).
او قبل از ۲۰ سالگی یک پزشک بود و علاوه بر این به مطالعات و تألیفات گسترده ای در زمینه های پزشکی، ریاضیات، منطق، متافیزیک، الهیات، نجوم، سیاست و حتی زبان شناسی دست زد.
کتاب پزشکی او بنام «قانون» به مدت بیش از پنج قرن در دانشگاه های اروپا تدریس شد.
وی تحت تأثیر فلسفه ارسطویی بود ولی با تعديلها و ابداعاتی که خود در فلسفه ایجاد کرد باعث شد فلسفه صدها سال به عمر خود ادامه دهد (هرگنهان، ۲۰۰۰).
ابن سینا را باید از بزرگترین علمای علم النفس (روان شناسی دانست (حسینی کوهساری، ۱۳۸۲).
او کارش را در علم النفس از اثبات وجود نفس شروع می کند.
در این باره ضمن رد نظریه افلاطون و ابن سینا نیز مثل غالب فیلسوفان، اندیشمندان و نوابغ قبلی مورد بی مهری های دیگران قرار می گرفت، حتی یکبار به علت عدم پذیرفتن وزارت، زندانی شد. علاوه بر این برخی از منتقدان، او را متهم به کفر می کردند (حسینی کوهساری، ۱۳۸۲).
او در مورد قوای روانی نظریات پیشرفته ای داشت و سعی می کرد برخی پدیده های روانی را به قسمت های خاصی از مغز ارتباط دهد. یکی از بارزترین این دیدگاهها، توجه به جوفها (بطنهای مغزی) بود.
بدین ترتیب او قوای نفس را به مکان هایی در مغز ارتباط می داد. تقریبأ ابن سینا در مورد تمامی موضوعات روان شناسی نظریه دارد و در مورد آنها مطلب نگاشته است.
ابن سینا کتابهای مختلفی دارد که مهمترین آنها عبارتنداز: النجاه، الشفاء، القانون في طب، احوال النفس ناطقیه، مبحث عن القوى النفسانیه و غیره.
در زیر به برخی نظریات او که در روان شناسی مدرن نیز از جمله مباحث اصلی روان شناسی است، اشاره می شود.
