مجموعه این خصوصیات مزاج نامیده می شود. آنها ویژگی هایی ذاتی هستند که افراد را در چگونگی برخورد با مسائل پیرامون هدایت می کنند. در اساس آنها به شکل گیری خصوصیات نهایی شخصیتی افراد کمک می کنند. كلمات مزاج و شخصیت اغلب به جای یکدیگر استفاده می شوند، اما تفاوتی بین آنها وجود دارد. مزاج انسان ها تقریبا ثابت است و با رشد و نمو و یا آموزش تغییر زیادی نمی کند. ما با مزاج خاصی به دنیا می آییم و آن همیشه با ما همراه می ماند. شخصیت نوجوان ترکیبی از مزاج درونی و تجربیات زندگی است که امکان دارد درهم آمیزند و گرایشی را به سوی سرکشی ایجاد کنند. از دیدگاه نظری چنین تمایلی آنچنان شکل گرفته که ممکن است به عنوان بخشی از شخصیت نوجوان در نظر گرفته شود. اینکه آیا شخصیت در نقطه معینی به طور کامل شکل می گیرد، مسأله ای است که هنوز برای روان شناسان جای بحث دارد. اما چون مطالعات نشان داده که سرکشی ممکن است تغییر کند، بنابراین در نظر گرفتن این ویژگی سرکشی به عنوان بخشی از شخصیت دایمی و ثابت نوجوان نادرست است در عوض بهتر است به این موضوع توجه شود که ویژگی های شخصیتی ذاتی نوجوان چگونه در ایجاد زمینه ناسازگاری رفتاری و سرکشی وی نقش دارد. با استفاده از پرسشنامه ۵ عامل بزرگ شخصیت (برونگرایی ، توافق پذیری ، وجدان ، روان رنجورخویی ، باز بودن برای پذیرش تجربه که روان شناسان قرن بیستم به این ویژگی های مرکزی بنیادی دست یافتند و در مورد آنها به توافق رسیدند، و هر برنامه ای شبیه این موارد به شما کمک می کند تا شخصیت نوجوان را درک کنید. اما هنگامی که از مزاج نوجوان صحبت می شود معمولا ابعاد نه گانه را در نظر می گیریم که الکساندر توماس و استلاچس و همکارانش در اواسط قرن بیستم مطرح کرده اند . سطح فعالیت و برانگیختگی ٢. نظم و ترتیب ۳- باز بودن برای پذیرش تجربه ۴. سازگاری ۵- سرسختی ۶. خلق ۷. پافشاری و مواظبت و دقت ۸. حواس پرتی ۹. حساسیت نسبت به درون داده های حسی پژوهشگران کودکان را براساس ابعاد نه گانه مزاج به سه گروه سخت - دشوار و گروه هایی که به کندی با شرایط کنار می آیند، تقسیم کردند که براساس آن نوجوانان هم در طبقه بندی خاص خود قرار گرفته اند. نوجوانان لجباز و یک دنده یا قوي اراده، سرسخت نامیده شدند. گروههایی که نسبت به موقعیت ها بسیار بی تفاوت بوده و معمولا خلق شادی داشته اند و اغلب در برابر موقعیت ها احساس رضایت می کرده اند؛ سرشتی ساده و آسان داشته اند که ممکن است آنها را بی خیال بنامیم. گروه سوم نوجوانانی بوده اند که به کندی و به آرامی می توان با آنها کنار آمد و رفتارهای آنها را باید از زوایای گوناگون بررسی کرد. اینها نوجوانانی هستند که ابتدا سرسخت می نمایند ولی به مرور زمان می توان به راحتی با آنها کنار آمد.

موضوع پیشنهادی پروپوزال روانشناسی :

مقایسه نقش ویژگی های شخصیتی و عوامل محیطی در سرکشی نوجوانان ...