این موضوع زمانی که کم توانی ذهنی علت سندر میک دارد، قابل توجه تر و جدی تر است.
از جمله این موارد می توان به سندرم داون، سندرم ایکس شکننده و سندرم ولو کاردیوفاسیال اشاره کرد.
سندرم داون یا تریزومی کروموزوم ۲۱، اختلالی کروموزومی است که به دلیل وجود یک یا بخشی از یک کروموزوم اضافی در جفت کروموزوم ۲۱ به وجود می آید.
این سندرم دارای علائم مختلفی از جمله ناهنجاری های قابل توجه با خفیف در ساختار و عملکرد اعضای مختلف بدن است.
ناهنجاری های فک و صورت، ناهنجاری های قلبی - عروقی و خطر ابتلای بیشتر به بیماری هایی همچون آلزایمر، لوسمی و عفونت ها نیز از پیامدهای این سندرم است.
نشانه های ظاهری سندرم داون، وجود یک خط عرضی در کف دست به جای دو عدد، چین های کنار داخلی صورت، بینی کوچک و سربالا و گوش های تا حدی کوچک تر است.
از جمله علائم عمده و زودرس که تقریبا در همه موارد دیده می شود وجود محدودیت های یادگیری و همچنین تأخیر در کلیه حیطه های رشدی به ویژه حیطه شناختی و زبانی است.
افراد مبتلا به سندرم داون هوش پایین تر از میانگین دارند و به طور معمول دچار کم توانی ذهنی خفیف تا متوسط هستند.
تعداد کمی از مبتلایان به سندرم داون کم توانی ذهنی شدید دارند.
نرخ بروز این سندرم حدود ۱ در ۶۰۰ تا ۱ در ۱۰۰۰ مورد از تولد نوزادان زنده است.
این میزان با سن مادر همبستگی دارد و با بالا رفتن سن مادر افزایش می یابد.
با وجود این با توجه به بالاتر بودن نرخ باروری در مادران جوان تر در حدود دو سوم مبتلایان به این سندرم از مادران زیر ۳۵ سال متولد می شوند.
سندرم ایکس شکننده از رایج ترین علل کم توانی ذهنی محسوب می شود.
این سندرم اختلالی وابسته به کروموزوم جنسی ایکس است.
جایگاه شکنندگی روی بازوی بلند این کروموزوم قرار دارد.
شیوع این سندرم در مردان ۱ در ۲۰۰۰ و در زنان ۱ در ۲۵۰۰ نفر است.
با توجه به آن که دخترها دارای دو کروموزوم ایکس هستند، کمتر از پسرها علائم را بروز می دهند.
دختران مبتلا به این سندرم معمولا دارای هوش مرزی و یا حتی طبیعی هستند، ولی مواردی با کم توانی ذهنی هم دیده می شود.
در حالی که میانگین بهره هوش پسران مبتلا حدود ۴۰ گزارش شده است.
