اعمال فرد بر اساس چگونه دیدن خود در هر لحظه است. در صورتی که فردی احساس کند که به خوبی درک نشده و یا تبعیضی نسبت به وی روا داشته شده، وی رفتاری مانند یک فدایی خواهد داشت. در حالی اگر فردی احساس کند که مردم او را پذیرفته اند، رفتار وی نیز دوستانه و مشارکتی خواهد بود. بسیاری از رفتارهای غیرقابل پیش بینی را می توان در خودپنداشت های بی ثبات ریشه یابی کرد از آنجا که خودپنداشت عنصر بارز در الگوی شخصیت است. این پدیده بر ویژگیهای تعامل های بین فردی و یا موقعیتها تاثیر گذاشته و کیفیت رفتار را مشخص می نماید. در این مورد شین (۱۹۹۷) توضیح می دهد: کودکان و افراد بالغ به واسطه پندارها و مفاهیمی که توسط خود آنها رشد و گسترش یافته و نهایتا خود جزئی از آنها می شوند، اداره یا کنترل می گردندد. بنابراین ما پسرها و دخترهایی داریم که برای خود نقشهایی را در نظر میگیرند. نقشهایی مانند: شهروند خوب بودن، مدیر بودن، محجوب بودن، شیطون کوچولو بودن، عاقل بودن و سبکسر بودن. مطالعات پژوهشی چندی نشان میدهد که چگونه مفهوم "خود" در سالهای اولیه بعد از تولد شکل می گیرد و به واسطه با تجربه های بعدی تقویت شده و کیفیت رفتار فرد و صفات تعاملی وی را با دیگران و موقعیتهای گوناگون تحت تاثیر قرار میدهد. بسیاری از کودکان مدرسه ای کمتر از ظرفیتهای خود کار می کنند، چرا که در خانه و یا در بین همتایانی فرا گرفته اند که خود را افرادی کند ذهن یا نادان تصور می نمایند. کودکی که از محدودیت توانش رنج می برد، ممکن است در صورت داشتن خودپنداشت مطلوب با ویژگی سزاوار بودن و ارزش قائل بودن برای خود به خود، بتواند بیش از حد انتظار معلمش فعالیت کند. مطالعات انجام شده بر روی دانشجویان نشان داده است که تطبیق دادن خود با دانشگاه، تحت تاثیر چگونگی ارزیابی از خود در زمان ورود به دانشگاه و تغییر خودپنداشت ناشی از تغییرات محیطی است احساس بی کفایتی و حقارتی، که از محیط خاصی سرچشمه گرفته است، احتمالأ عمومیت یافته و خودپنداشت آدمی را تحت تاثیر خود قرار میدهد. هنگامی که چنین پدیده ای روی می دهد ممکن است فرد مقاومت کمی در برابر فشار گروه همتایان خود داشته باشد که خواهان انتقام شخصی و یا انتقام اجتماعی هستند نشان دهد چرا که در غیر این که مسبب به صورت او را طرد میکنند. افرادی که خودپنداشت خوبی دارند، تحت تاثیر مهر و محبت و عشق کافی خانواده بزرگ شده اند، حتی اگر دارای خانواده فقیری داشته باشند. این افراد از فشار گروه همتایان در سوق پیدا کردن به سوی فعالیتهای مجرمانه و خلاف مصون خواهد ماند.
موضوع پیشنهادی روانشناسی :
بررسی رابطه تعامل های بین فردی و کفایت اجتماعی با خودپنداره در دانشجویان
